មេធាវី អន្តរជាតិ ប្ដឹងមន្ត្រី កម្ពុជា ទៅតុលាការ ព្រហ្មទណ្ឌ អន្តរជាតិ រឿងរំលោភ ដីពលរដ្ឋ
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ៧ តុលា ២០១៤
ប្រជាពលរដ្ឋនិងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធប៉ះទង្គិចគ្នា
ក្នុងពេលសមត្ថកិច្ចចុះអនុវត្តសាលដីកា
ទាក់ទិននឹងជម្លោះដីមួយកន្លែងនៅស្រុកឧត្តុង្គ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ
កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១១។
RFA/Uon Chhin
មេធាវី អន្តរជាតិ តំណាង ឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរ រងគ្រោះ ដោយការ រំលោភដីធ្លី ដាក់បណ្ដឹង ទៅតុលាការ ព្រហ្មទណ្ឌ អន្តរជាតិ (ហៅកាត់ ថា អាយស៊ីស៊ី, ICC) នៅទីក្រុង ឡាអេ (The Hague) នៅថ្ងៃ ទី៧ ខែតុលា។ បណ្ដឹងនោះ ស្នើ ឲ្យបើក ការស៊ើបអង្កេត ជំហានដំបូង ចំពោះ បទឧក្រិដ្ឋ ប្រឆាំង មនុស្សជាតិ ពាក់ព័ន្ធ នឹងការបណ្ដេញ ពលរដ្ឋ ដោយបង្ខំចេញ ពីលំនៅឋាន។
អង្គការ មិនមែន រដ្ឋាភិបាល ធ្វើការងារ ធានាសិទ្ធិ លំនៅឋាន និងសិទ្ធិពលរដ្ឋ ស្វាគមន៍ ចំពោះ ការដាក់បណ្ដឹង ទៅតុលាការ អន្តរជាតិ របស់ មេធាវី តំណាង ជនរងគ្រោះ ដោយការរំលោភ ដីធ្លី រំពឹង ថា, បណ្ដឹងនេះ នឹងជួយ ឲ្យជនរងគ្រោះ ទទួលបាន យុត្តិធម៌។
នាយកលេខាធិការដ្ឋានក្រុមការងារពិសេសសិទ្ធិលំនៅឋាន លោក សៀ ភារម្យ មានប្រសាសន៍ថា ភាពអស់សង្ឃឹមចំពោះការស្វែងរកយុត្តិធម៌ក្នុងស្រុក អាចជាមូលហេតុមួយដែលធ្វើអោយពួកគាត់ស្វែងរកអន្តរាគមន៍ពី អន្តរជាតិ៖ «ប្រជាពលរដ្ឋដូចជាស្រមោចទឹកជំនន់ចឹង គាត់ប៉ះអីតោងហ្នឹង។ ចឹងខ្ញុំគិតថា បើសិនជារកឃើញប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងហោចណាស់គាត់បានសប្បាយចិត្ត ពេញចិត្តនឹងអ្វីដែលតុលាការគាត់បានប្រើប្រាស់សមត្ថភាពរបស់គាត់ បានចាត់វិធានការ ឬកាត់ទោសទៅតាមអ្វីដែលអ្នកទាំងនោះបានប្រព្រឹត្ត។»
ប្រធានសមាគមអាដហុក (ADHOC) ដែលជាសមាជិកមួយនៃអង្គការ ហ្វីដ (FIDH: International Federation for Human Rights) លោក ធន សារាយ ថ្លែងថា លោកមិនបានដឹងព័ត៌មានលម្អិតពីបណ្ដឹងនេះទេ ប៉ុន្តែលោកស្វាគមន៍បណ្ដឹងនេះ៖ «តើវាមានន័យថា ការបណ្ដេញរឿងដីធ្លីនេះ ជាបទឧក្រិដ្ឋកម្មមនុស្សជាតិដែរឬអត់នោះ ខ្ញុំមិនច្បាស់ដែរទេ ពីព្រោះអ្នកច្បាប់ខ្លះថា ការបណ្ដេញចេញដោយនយោបាយ រឿងពូជសាសន៍ សាសនា ទើបអាចចូលទៅក្នុងរឿងបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ ពីព្រោះនៅក្នុងហ្នឹងមានបទល្មើសមួយគេថាជាបទល្មើសប្រឆាំងមនុស្ស ជាតិ។»
ការបង្ហាញទស្សនៈរបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបន្ទាប់ពីមេធាវី អន្តរជាតិ លោក រីឆាត រ៉ូជើ (Richard Rogers) ដាក់បណ្ដឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ អាយស៊ីស៊ី ក្នុងនាមជនរងគ្រោះ។ ក្នុងបណ្ដឹងនោះចោទប្រកាន់ថា ការកើនឡើងនៃបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីមានសភាពជាប្រព័ន្ធ ក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេលជាងមួយទសវត្សមកនេះ គឺជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។ បណ្ដឹងដដែលបង្ហាញថា សមាជិកជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋាភិបាល កងសន្តិសុខ និងអ្នកជំនួញដែលស្និទ្ធនឹងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល បានរំលោភបំពានលើពលរដ្ឋសាមញ្ញ ដើម្បីបំពេញគោលបំណងចម្បងពីរ គឺយកមានយកបានខ្លួនឯង និងការពារអំណាចនៃក្រុមខ្លួន បើទោះជាត្រូវចំណាយប៉ុន្មានក៏ដោយ។ អំពើឧក្រិដ្ឋទាំងឡាយនោះរួមបញ្ចូលករណីឃាតកម្ម ការជម្លៀសពលរដ្ឋដោយបង្ខំ ការចាប់ពលរដ្ឋដាក់ពន្ធនាគារដោយខុសច្បាប់ និងការរំលោភបំពាន និងសកម្មភាពធ្វើអោយបាត់បង់សេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្សមួយចំនួន ទៀត។
លោក រីឆាត រ៉ូជើ បានបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមរបស់សហព័ន្ធអង្គការការពារ សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ហៅកាត់ថាហ្វីដ ថា បណ្ដឹងនេះនឹងផ្ដល់ឱកាសអោយរដ្ឋអាជ្ញានៃតុលាការអន្តរជាតិ បំពេញតួនាទីអនុវត្តច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ដើម្បីការពារសិទ្ធិពលរដ្ឋពីការបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ។ លោកបញ្ជាក់ទៀតថា អន្តរាគមន៍របស់អាយស៊ីស៊ី នឹងដាក់សម្ពាធអោយរដ្ឋាភិបាល ពិចារណាចំពោះការដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លី។
ប្រធានសហព័ន្ធហ្វីដ លោក ការីម ឡាហីដជី (Karim Lahidji) ថ្លែងដែរថា បណ្ដឹងនេះនឹងបង្ហាញអោយឃើញពីភាពខ្វះចន្លោះរបស់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ នៅកម្ពុជា ក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌អោយជនរងគ្រោះ។ លោកសង្ឃឹមថា ការចូលរួមរបស់អាយស៊ីស៊ី នឹងជួយកែលំអប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា។
អ្នកនាំពាក្យអង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័ស នៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ទិត្យ សុធា មានប្រសាសន៍ថា បណ្ដឹងទៅអាយស៊ីស៊ី នៅពេលនេះ មានចរិតនយោបាយប្រឆាំង ច្រើនជាងការស្វែងរកយុត្តិធម៌៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលមានយន្តការបាន និងកំពុងដោះស្រាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពទៅទៀត។ ចឹងមេធាវីហ្នឹងហាក់បីដូចជាមានចរិតជានយោបាយ មានន័យថាមាននិន្នាការគាំទ្រក្រុមប្រឆាំងហ្នឹង យកមកច្របល់នឹងវិជ្ជាជីវៈខ្លួន ហើយយកទៅបំប៉ោងដើម្បីបង្ខូចកិត្តិយសកម្ពុជា។»
នៅក្នុងបណ្ដឹងទៅអាយស៊ីស៊ី លោក រ៉ូជើ បញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈពេល ១៤ឆ្នាំកន្លងទៅ ការប៉ាន់ប្រមាណផលប៉ះពាល់បង្ហាញថា ពលរដ្ឋប្រមាណ ៧សែន ៧ម៉ឺននាក់ ដែលស្មើប្រមាណ ៦% នៃពលរដ្ឋសរុបរងគ្រោះពីបញ្ហាដីធ្លីនៅកម្ពុជា ក្នុងនោះមានចំនួន ១៤៥.០០០នាក់ ត្រូវបណ្ដេញដោយបង្ខំចេញពីរាជធានីភ្នំពេញ៕
No comments:
Post a Comment